Futureproof leiderschap is veel complexer dan mensen zich realiseren

Goede vakmensen worden managers. Het risico? Dat deze leidinggevenden vooral sturen op taakuitoefening, controle en beheersbaarheid. In het technisch vakmanschap is jarenlang geïnvesteerd, maar aan het vakmanschap van leidinggeven wordt nauwelijks aandacht gegeven.

Afhankelijke medewerkers

Managers die taken voordoen en controleren, creëren onbedoeld afhankelijke medewerkers die vragen wat de baas wil en het werk zo uitvoeren. Maar de huidige tijd vraagt om medewerkers die hun volledige potentieel inzetten voor het bedrijf. Die meedenken en kansen in de markt zien. ‘Medewerkers die proactief regie nemen, leveren de wendbaarheid en veranderkracht waarnaar organisaties snakken,’ vertelt Saskia.

Dit vraagt om leiders die zichzelf en hun leiderschapseffect kennen. En leiderschapstechnieken beheersen waarmee ze een klimaat van openheid en ontwikkeling ondersteunen. ‘De sleutel ben je zelf als leidinggevende,’ zegt Saskia beslist. Opleidingsfonds A+O Metalektro vroeg Schouten & Nelissen om samen te werken aan een ontwikkeltraject Futureproof leiderschap.

Bouwen aan de toekomst lost ook actuele problemen op.

Talentontwikkeling stimuleren

De opdracht: ontwikkel een programma dat het alledaagse leidinggeven overstijgt. Managers neigen er in de dagelijkse drukte nog altijd naar om oplossingen te bedenken vanuit de kenmerken van de vorige eeuw. In plaats daarvan dienen ze de focus te verleggen naar het stimuleren van talentontwikkeling, autonomie, samenwerking en ondernemerschap. Dat betekent als leidinggevende niet langer vertellen wat en hoe iets moet gebeuren, maar een langetermijnvisie uitdragen en vertellen waartoe het werk moet gebeuren. Saskia: ‘Het nieuwe leiderschap is veel complexer en completer dan mensen zich realiseren. Het is een grote verantwoordelijkheid, de ontplooiing en groei van mensen.’

Met de sociale partners als opdrachtgever, geeft A+O antwoord op actuele leervragen in de metalektrosector. Futureproof leiderschap is dan ook onderdeel van het cao-akkoord voor 2019-2021. Het opleidingsfonds is opgericht in de crisis van de jaren 80, toen organisaties fors sneden in de uitgaven voor het opleiden van nieuwe vakmensen. Doordat in de cao is vastgelegd dat alle aangesloten bedrijven een percentage van hun loonsom afdragen aan het fonds, is de sector samen verantwoordelijk voor groei. ‘We maken mogelijk wat een bedrijf alleen niet lukt, maar met elkaar wel.’

Van vakgericht naar mensgericht

Aangesloten bedrijven kunnen de ontwikkeltrajecten bij A+O kosteloos afnemen. En daar wordt goed gebruik van gemaakt. Al 99 bedrijven doen mee aan het traject Futureproof leiderschap; in totaal ongeveer 533 leidinggevenden. Dat verbaast Saskia niet. ‘De verschuiving van vakgericht naar mensgericht vormt een uitdaging in onze branche.’

Ron Mollinga, als trainer en facilitator namens Schouten & Nelissen verbonden aan het traject Futureproof leiderschap, vult aan: ‘In plaats van directief, hiërarchisch en controlerend aansturen, vraagt het nieuwe leiderschap om de dialoog aangaan. Je mond houden en op je handen gaan zitten. Ook als het antwoord al op je lippen brandt. Ik merk dat leidinggevenden wel wíllen, maar niet weten hoe ze dit het beste kunnen aanpakken.’

Toekomstbestendig leidinggeven wordt ineens een concrete mogelijkheid.

Vallende kwartjes

A+O Metalektro wilde dan ook een ontwikkeltraject dat goed aansluit bij de sector. Hands-on, met concrete opdrachten en de juiste mix van theorie en oefenen. Dat resulteerde in een leergang van 3 maanden rondom de lagen ik als leidinggevende, de medewerker en het team. Deelnemers reflecteren op hun eigen rol, ontdekken hoe zij innovatie, eigenaarschap en een aanspreekcultuur kunnen stimuleren. Ook leren ze hoe je van een groep een effectief en efficiënt team maakt. Tussen de 3 bijeenkomsten door hebben de deelnemers buddygesprekken, maken zij online opdrachten en brengen zij hun ontwikkelplan in de praktijk op de werkvloer.

Inmiddels loopt het traject ruim een jaar. Sorteert het programma het gewenste effect? ‘Organisaties koppelen terug dat het mensen wakker schudt. De neuzen draaien dezelfde kant op door een gemeenschappelijke visie. De interne communicatie verbetert en de teambuilding en het groepsproces krijgen een boost,’ vertelt Saskia.

Concrete mogelijkheid

Ron kan dat beamen. ‘Bij veel deelnemers zie ik de schellen van de ogen vallen. Door de training wordt toekomstbestendig leidinggeven ineens een concrete mogelijkheid.’ Toch merkt Ron dat het traject geen kwestie is van een knop omdraaien. ‘Ik zie veel enthousiasme en inspiratie, maar ook struggles bij de deelnemers. Hun eigen patronen veranderen, maar de organisatie is nog hetzelfde. De context is nog hetzelfde. De deadlines zijn nog hetzelfde.’

Ron raadt de deelnemers dan ook aan om bewust manieren te vinden om hun invloed te vergroten. ‘Ik zie dat het middenkader elkaar vaker opzoekt en er een samensmedend effect ontstaat.’ Samen kunnen zij ook het hoger management meenemen in het nieuwe leiderschap.

Dweilen met de kraan open

Een jaar na livegang van het traject stromen de aanmeldingen nog steeds binnen. De helft van de bedrijven neemt een incompanytraject af voor meerdere groepen. 2 organisaties gaan al vervolgtrajecten doen met intervisie en coaching. Saskia is blij met de animo. ‘Investeren in de toekomst in plaats van het probleem van vandaag lijkt misschien tijdverspilling. Maar het tegendeel is waar. Op korte termijn problemen oplossen is dweilen met de kraan open. En je zult zien dat bouwen aan de toekomst ook actuele problemen oplost.’

Vond je dit interessant?

Lees of bekijk dan ook Aupings ervaring met Futureproof leiderschap.

Of... BEKIJK DE MASTERCLASS