Burn-outpreventie is niet op recept verkrijgbaar

Beroepsziekte nr. 1

Een op de zeven werknemers heeft last van burn-outklachten. 5 procent van de beroepsbevolking komt langdurig thuis te zitten met ernstige geestelijke en lichamelijke stressklachten.

Dit leidt tot een gemiddeld verzuim van 242 dagen voor iemand met een fikse burn-out. En dus tot hoge kosten voor werkgevers: zo'n 2,2 miljard euro, becijferde onderzoeksbureau TNO. Werkstress is beroepsziekte nummer 1 in Nederland.

Grens bereikt

In veel sectoren is de grens bereikt van wat wordt ervaren als acceptabele werkdruk. Het primair onderwijs staakt dit jaar twee keer tegen een te hoge werkdruk. Ook verpleegkundigen vinden dat de hoge werkdruk en het personeelstekort zo niet langer kan.

Te veel werknemers zitten thuis met stressklachten. Het gaat om mensen die met de juiste begeleiding gezond en vitaal, met passie en energie aan het werk kunnen.

Valkuil: one-size-fits-all

Goed nieuws: inmiddels heeft driekwart van de bedrijven beleid om stress aan te pakken, blijkt uit cijfers van TNO. Toch roept nog 44 procent van de beroepsbevolking dat maatregelen tegen werkstress hard nodig zijn. Wat is hier aan de hand?

Werkgevers kiezen doorgaans voor een one-size-fits-all-oplossing voor een complex en meervoudig vraagstuk. En er is niet één passend ‘recept van juiste voorwaarden’ voor een goede werkbalans.

Wat voor de ene medewerker een uitdagend en energiegevend werkpakket is, kan voor een collega te veel zijn en hem of haar uitputten. Een goede werkbalans is heel persoonlijk en dus maatwerk.

Stress begrijpen

Wie een passend antistressbeleid wil uitkiezen, moet eerst de oorzaak van stress begrijpen. En daar zit vaak een probleem: een meerderheid van de leidinggevenden en managers begrijpt niet hoe werkstress ontstaat.

Zij beschouwen stress als een probleem van de werknemer waar ze als manager weinig invloed op hebben. Dat concludeert de Arbo Unie na een onderzoek dat zij deden onder 475 hogere managers in verschillende sectoren.

Gebrek aan autonomie

Daarbij denken veel leidinggevenden dat het takenpakket stressoorzaak nummer 1 is. Terwijl het gebrek aan autonomie bij medewerkers de hoofdreden is van het ervaren van veel stress.

Ook speelt een gebrek aan steun van leidinggevenden, of overmatige hiërarchie een belangrijke rol bij het ontstaan van stress. Zaken waar het (hoger) management directe invloed op heeft.

Voor iedereen een rol bij preventie

Leidinggevenden moeten zich bewust zijn van hun invloed op passie en energie op de werkvloer. Aan hen de schone taak om signalen van stress te leren herkennen ver voordat mensen ziek worden. Medewerkers moeten leren hoe zij zelf de regie kunnen nemen op een gezonde werkbalans.

Start met open dialoog

Een goede stap richting een stressvrije(re) organisatie, is een open dialoog over ieders werkbeleving en behoeften. En het actief geven van het goede voorbeeld door managers op de werkvloer. Die bal ligt bij leidinggevenden omdat zij de meeste autonomie en invloed hebben op de dagelijkse gang van zaken.

Een passende maatwerkoplossing voor werkbalans, begint bij een open dialoog. Door echt te luisteren naar medewerkers kun je hun behoeften leren begrijpen.

Hoe gaat het echt op het werk? Welke taken geven en nemen energie? Durft iemand proactief feedback te geven en ontvangen? Ook moet het gesprek gaan over ontwikkelbehoeften en -mogelijkheden.

Praat over werk én privé

Het met medewerkers hebben over hun privéleven is ook belangrijk. Thuis moeten zij immers ontspannen en de accu weer opladen. Word je bijvoorbeeld wakker gehouden door een huilende baby?

Dan heeft dat veel invloed op je werkenergie en heb je er misschien baat bij om tijdelijk een uur later te beginnen. Over dit soort persoonlijke behoeften en oplossingen moeten managers het veel vaker hebben met hun teamleden.

Veilige werkomgeving

Een dergelijk open dialoog kan natuurlijk alleen ontstaan als mensen zich kwetsbaar durven opstellen. Daarvoor moet er door de organisatie ook enige zelfreflectie toegepast worden.

Kan iemand zijn zorgen en behoeften veilig delen of is klagen ‘not done’? Worden eigen oplossingen en initiatieven actief gewaardeerd of wordt daar toch niet naar geluisterd?

Geef het goede voorbeeld

Werkdruk en stress kunnen ook verlicht worden, met goed voorbeeldgedrag. De manager kan bijvoorbeeld samen met het team prioriteiten in taken stellen. Zo laat hij zien dat er ruimte is voor medewerkers om zelf ook bepaalde keuzes te maken.

Door zelf ook eens vroeg naar huis te gaan of na werktijd geen werkemail te versturen, kan het juiste signaal afgeven worden.

Maatwerk centraal

Om stress te lijf te gaan is meer nodig dan het aanpassen van iemands takenpakket. Vanuit een open dialoog kunnen gepersonaliseerde stappen gezet worden op weg naar een goede werk-privébalans voor medewerkers en managers.

Ook moet de organisatie haar antistressbeleid zelf voorleven door het goede voorbeeld te geven. Kortom, bij het voorkomen van een burn-out staat maatwerk centraal. Dit is een investering, maar wel eentje die zich driedubbel terugbetaalt in vitale, bevlogen en gezonde medewerkers.

PEP-talk: lager risico op burn-outklachten

Een Nederlandse multinational binnen de gezondheidstechnologie heeft recent ervaren hoe je stress de baas kunt worden in het programma PEP-talk.

Dit activatieprogramma van Schouten & Nelissen is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en creëert meer bewustwording en dialoog over balans in het werk. Na afronding van het programma nam onder de deelnemers het risico op burn-outklachten significant af: van 39% naar 14%.

Advies nodig?

Wil actief aan de slag met de preventie van burn-outs? Onze consultants denken met je mee. Een analyse van het probleem en een passende oplossing zorgen voor een positief werkklimaat. Bel een van onze adviseurs op 0418 - 683 440. Of vul het contactformulier in.

VRAAG ADVIES AAN