Coachend leidinggeven: zo maak je je werknemers toekomstbestendig

De organisaties die morgen succesvol zijn, zijn niet per se de organisaties die vandaag zwarte cijfers schrijven. Om ertoe te blijven doen, moet je je als organisatie aanpassen aan wat morgen nodig is. Hetzelfde geldt voor je medewerkers. Een dynamische wereld vraagt steeds om andere kennis en vaardigheden om mee te kunnen bewegen.

Daarom zijn vaardigheden die je in staat stellen met die veranderende wereld om te gaan wél constant belangrijk. Denk aan zelfreflectie, flexibiliteit, lerend vermogen en ondernemend vermogen.

De kracht van coachend leidinggeven

Het is daarbij cruciaal dat niet alleen leidinggevenden over die vaardigheden beschikken, maar iedereen binnen de organisatie. Er komt te veel informatie op jou als leidinggevende af om zelf alle informatie te kunnen verzamelen, duiden en op basis daarvan de juiste beslissingen te maken. Werknemers moeten daarom leren voor een groot deel leiding te geven aan zichzelf.

Dat is precies waar coachend leidinggeven om draait, volgens Joost Crasborn, eigenaar van Crasborn Coaching en auteur van ‘Het grote boek over coachend leidinggeven’. “Door coachend leiding te geven vergroot je het eigenaarschap van werknemers. Je zorgt ervoor dat ze hun werk zelf willen en kunnen doen. Dat ze in staat zijn kritisch naar zichzelf te kijken, in te spelen op ontwikkelingen, tot nieuwe ideeën te komen, en informatie te vinden en te gebruiken.”

Kwestie van vertrouwen

Vertrouwen hebben in je werknemers is daarbij onmisbaar, vindt Joost. “Juist door minder te sturen, door mensen vrij te laten, voelen ze de ruimte om zichzelf te laten zien en boven zichzelf uit te stijgen. Daardoor halen ze het beste uit zichzelf en presteren ze optimaal.”

“Maar ook het gevoel van eigenaarschap dat vanuit die vrijheid ontstaat, zorgt dat werknemers meer geneigd zijn naar buiten te kijken. Daardoor zien zij relevante ontwikkelingen eerder en zijn zij zelf gemotiveerd op die ontwikkelingen in te spelen.”

Op weg naar autonome teams

In hoeverre is een leidinggevende er dan nog om te sturen? En wie is de leider als de leidinggevende hoofdzakelijk bezig is met coachen? Het antwoord: werknemers gaan het meer zelf doen.

Volgens Hans van der Heijden, senior trainer bij Schouten & Nelissen op het gebied van leiderschap en communicatie, is dat juist de grote kans die coachend leidinggeven biedt. “Door coachend leiding te geven leer je mensen zichzelf aan te sturen. Zelf te bedenken wat er gedaan moet worden en hoe ze dat het beste voor elkaar kunnen krijgen.”

Adaptiever en innovatiever

“Dat biedt een groot voordeel,” zegt Hans. “Denk bijvoorbeeld aan de hoeveelheid informatie en ontwikkelingen die je op die manier in de gaten kunt houden. Een groep van tien werknemers kan tien keer zoveel informatie en ontwikkelingen bijhouden als één leidinggevende. En dus sneller inspringen op veranderingen in de wereld en nieuwe klantbehoeften.

Een organisatie die bestaat uit autonome teams, want daar werk je naartoe met coachend leidinggeven, is veel adaptiever en innovatiever dan een organisatie waarbij de leidinggevende alle belangrijke beslissingen zelf moet maken.”

De juiste mensen bij elkaar zetten

Om autonome teams succesvol te maken, moet je aandacht besteden aan zowel het individu als aan het team. “Er bestaat een wezenlijk verschil tussen het coachen van individuen en het coachen van teams,” legt Joost uit.

“Een goede coachend leidinggevende kan het beide. Hij heeft oog voor het individu, maar begrijpt ook de groepsdynamiek. Hij is in staat de juiste mensen bij elkaar te zetten en zorgt voor een efficiënte groepscommunicatie. De coachend leidinggevende gaat uit van teamambitie, teamkracht en teamresultaten. Want alleen dan ontstaat een situatie waarbij het team meer voor elkaar krijgt dan de optelsom van individuen.”

De grootste uitdaging

“Voor veel leidinggevenden zit de grootste uitdaging in het loslaten van controle,” zegt Joost. “Maar dat is wel essentieel als je coachend wilt leidinggeven. Heb vertrouwen in je team, laat ze fouten maken en wees voorbereid op frustratie; het is niet altijd makkelijk. Spreek mensen aan op hun ambities en kwaliteiten. Daag ze uit om risico’s aan te gaan en fouten te durven maken.”

Dan zullen mensen zich, in verbinding met anderen, blijven ontwikkelen. Natuurlijk laat je niet alleen los als coachend leidinggevende. Vanuit de gezamenlijk overeengekomen kaders ga je ook de confrontatie aan daar waar ontwikkeling, weerbaarheid en prestaties achterblijven. En vervolgens onderzoek je met elkaar wat er nodig is om daaraan te werken.

Minder controle, meer ontwikkeling

Dat loslaten van de controle is makkelijker wanneer je een goed beeld hebt van de mensen binnen je team. Volgens Hans is het daarom belangrijk dat je het samen doet. “Je stuurt minder aan, maar bent meer onderdeel van het team. Je stelt vragen, je prikkelt. Je zorgt ervoor dat mensen de ruimte hebben om hun talenten en ambities in de praktijk te brengen. De intrinsieke motivatie die mensen dan ervaren, zorgt ervoor dat het loslaten van controle meer en snellere ontwikkeling oplevert.”

Pas op dat je geen micromanager wordt

De scheidslijn tussen een coachend leidinggevende en een micromanager is haarscherp, maar ook flinterdun. Veel coachend leidinggevenden slaan door in het coachen en veranderen zo langzaam maar zeker in een bemoeizuchtige micromanager. Daar wordt niemand gelukkig van.

“Vergeet niet dat je mensen zelf bepalen waarin ze gecoacht willen worden,” zegt Joost. “Je moet luisteren, inspelen op behoeftes. Probeer niet jouw stijl te projecteren op de mensen die voor je werken. Blijf weg van de details en laat die controle los, het eigenaarschap van de mensen binnen je team staat voorop; zonder dat eigenaarschap ervaren mensen de vrijheid en intrinsieke motivatie niet die zo belangrijk is om jezelf te ontwikkelen.”

Aan de slag!

Volgens Hans is het geen kwestie of, maar een kwestie van wanneer je als leidinggevende aan de slag gaat met coachend leidinggeven. “Geen betere tijd dan nu. De maatschappij verandert steeds sneller. Organisaties moeten mee, afdelingen moeten mee, mensen moeten mee. Dat kan alleen wanneer iedereen in staat is zichzelf continu te ontwikkelen. Door coachend leiding te geven maak je dat mogelijk.”

Excelleren in coachend leidinggeven?

Je wilt medewerkers ondersteunen in hun ontwikkeling. In de training Coachend leidinggeven ontwikkel je je eigen coachingsstijl en tools om mensen te helpen schitteren. 

BEKIJK DE TRAINING