9 gouden lessen uit China

3 maanden geleden verhuisde ik met mijn vrouw en twee kinderen terug naar Amsterdam. 9 jaar woonden en werkten wij in China.

Het is geweldig om weer in Amsterdam te zijn. Ik geniet van de vrijzinnigheid en culturele verscheidenheid van de prachtige stad. Ik mis echter wel het snelle tempo en de innovatieve sfeer van Shanghai.Terugkijkend op mijn professionele leven in China, zijn er 9 leiderschaplessen die ik heb opgepikt en die zijn blijven hangen. Eén voor elk jaar dat ik het genoegen had om in dit geweldige land te wonen.

# 1. Dicht de leerkloof voor jonge Chinese leiders

De groeimogelijkheden voor leiders in China zijn ongekend. En anders dan in Europa. Gemiddeld zijn Chinese leiders 10 jaar jonger, hebben ze minder formeel onderwijs en hebben ze veel meer verantwoordelijkheden. Voor mij was het altijd de belangrijkste vraag hoe je de leemte in het leren kunt dichten. En hoe je (jonge) professionals kunt helpen om de volgende stap in hun carrière te maken.

Familie vs ambitie
Ik startte met het vragen naar hun ambities (creatief). Waarbij ik hen vroeg die los te zien van de verwachtingen van familie en goede vrienden (reactief). Ook liet ik hen nadenken over het behalen van concrete resultaten. En vroeg hen minder te focussen op de goede sfeer. De harmonie. En ik liet hen zien hoe je anderen kunt ontwikkelen in plaats van alleen controleren.

# 2. Combineer het beste van zowel westerse als Aziatische leiderschapspraktijken

Het is naïef om te denken dat we westerse leiderschapspraktijken één-op-één kunnen toepassen in China. Zonder aanpassing aan de lokale behoeften. Mijn ervaring is dat oplossingen voor leiderschapsontwikkeling en managementpraktijken pas echt goed tot hun recht komen, als je zowel westerse als Aziatische elementen combineert.

Chinese leiderschapselementen
Specifieke China-leiderschapselementen omvatten bijvoorbeeld diep inzicht ("WU"), niet tot het uiterste gaan ("ZHONG YONG"), patriottisme en indirectheid. Tijdens mijn projecten in China stonden deze 4 altijd centraal als ik met Chinese collega's en zakelijke partners werkte.

# 3. Stuur op een goede relatie én goed resultaat

Het concept 'gezichtsverlies' heeft een enorme invloed op de manier van werken in China. Een goede relatie is vaak belangrijker dan het werkelijke resultaat. Het begrijpen van dit concept heeft me geholpen. Ik kon het gedrag van de mensen met wie ik werkte hiermee verklaren. En begreep hoe een goede relatie kon bijdragen aan het behalen van doelen.

Vragen stellen
Ik stelde veel vragen. Wat is jouw doel? Hoe ziet jouw strategie eruit? Wat zijn je volgende stappen? Hoe weet je dat je succesvol bent? Ik liet mijn gesprekspartner nadenken over zijn eigen rol. En gaf hem echt een stem. Hierdoor werd onze relatie sterker. Bovendien werd het resultaat beter door de duidelijke KPI’s die uit onze gesprekken voortkwamen. De opvolging en het vieren van successen, houden relatie en resultaat in balans.

# 4. Bouw aan diepe relaties

In China kost het veel tijd om vertrouwen op te bouwen. En er ontstaat heel gemakkelijk een gevoel van wantrouwen. Er is een groot verschil tussen formeel en persoonlijk vertrouwen. Dus wees geduldig in het ontwikkelen van relaties in China.

Verbinden
Steek energie in het krijgen van een band op persoonlijk niveau. En ja, lunches en etentjes zijn geweldige manieren om dat te bereiken. Je moet oprecht nieuwsgierig zijn. Goed luisteren - ook naar wat er niet wordt gezegd. En veel vragen stellen. Dat helpt je om je relatie naar een dieper niveau te brengen.

# 5. Maak ruimte voor anderen om initiatief te nemen

Empowerment en zelfsturing zijn voor mij vooral Westerse concepten. In China moet je die termen uitleggen. En ze simpelweg toepassen. Want voor de meeste van mijn Chinese collega's waren het zeker geen vanzelfsprekendheden. Wat hielp, was als ik heel duidelijk maakte dat ik niet alle antwoorden had. ‘Jij kent China veel beter dan ik…’.

Veilige omgeving
Ik deed ook veel moeite om heel duidelijk te maken dat het veilig is om fouten te maken. In woord en gedrag. En ik zorgde ervoor dat er veel ruimte was voor collega’s om het voortouw te nemen. Ik sprong alleen in als het strategisch belangrijk was of wanneer de risico's erg hoog waren.

# 6. Laat de sterke kanten van mensen zien

Traditioneel motiveer je in China mensen door angst te creëren. Werken vanuit positieve psychologie is een relatief nieuw concept. En niet iedereen begrijpt het. Als je je echter echt op de persoon concentreert, zul je versteld staan van het resultaat.

Sterke punten laten ontdekken
Focus op sterke punten, ambities en waarden. En geef iemand een compliment als hij iets goed doet. Voor mij is er geen groter plezier dan een collega laten ontdekken waar hij echt goed in is. En die sterke punten maximaal te laten benutten.

# 7. Zorg voor samenwerking

Een kracht van Chinese werknemers is hun teamspirit. Chinese bedrijven hebben veelal een collectieve cultuur. Dat zorgt voor hechte, hardwerkende teams. De ervaring leert echter dat het samenwerken in afdelingsoverschrijdende teams een uitdaging is. Ik gebruikte vaak jobrotatie om het functioneren in interdisciplinaire teams te verbeteren. En dat betaalde altijd uit.

Collega’s begrepen elkaar beter. Gingen werken met doelen die groter waren dan alleen hun afdelingsdoelen. En ze hadden meer ruimte om elkaar te ondersteunen wanneer dat nodig was. Ik was ook erg blij om dat te zien dat collega’s teams vormden op basis van individuele kwaliteiten. En het resultaat was dat zij beter presteerden. Zij genoten meer van hun werk. En zij bleven ook langer ergens werken.

# 8. Go local!

Het helpt enorm als je een basisniveau van de Chinese taal ontwikkelt. En als je houdt van Chinees eten. Dat wordt enorm gerespecteerd door je Chinese contacten. En dat respect helpt je om diepe relaties te ontwikkelen die je bedrijf vooruit helpen.

# 9. Dans in het moment

China is een enorm land. Daardoor is het extreem moeilijk om te generaliseren. Dus wees open, nieuwsgierig en "dans in het moment" zoals we zeggen in Co-actieve coaching. Neem je leven in China zoals het komt. En geniet van je kopje groene thee!

BEKIJK DE TRAINING