Overleven als organisatie?

Ontwikkeling van mensen in organisaties is een continu proces. Prof. dr. Robert-Jan Simons, wetenschappelijk coördinator van de masteropleiding Human Development, noemt het voorbeeld van een medewerker die jarenlang vanaf hetzelfde bureau routineus zijn of haar taken uitvoert. Hoewel dat flink wat nuttige ervaring en vaardigheden oplevert, zijn deze bij de herinrichting van de infrastructuur plotseling niet meer even waardevol en relevant.

Vastroesten in een functie

Belangrijker: door continu bezig te zijn met een afgebakende taak in een afgesloten omgeving, is er geen mogelijkheid geweest tot ontwikkeling. 'De medewerker zal zich moeizaam kunnen aanpassen aan een nieuwe situatie, geen verandering initiëren en vastroesten in zijn of haar functie. Hij of zij is daardoor onvoldoende wendbaar en flexibel om te blijven presteren in een veranderende context,' aldus Simons.

Om als organisatie te overleven, is het van belang dat mensen ontwikkelbaar zijn en blijven. Tenslotte wordt het succes van de organisatie bepaald door het succes van de mensen die er werken.

Leren door ervaring

Volgens de mindset van Human Development vindt leren plaats op basis van ervaring. Mensen veranderen en ontwikkelen zichzelf het beste door te doen. Door uit hun comfortzone te treden en in nieuwe, onverwachte situaties te belanden. Bij genoeg van die zogenaamde essentiële ervaringen gaan mensen anders denken. Niet alleen over henzelf, maar ook over hun werk en organisatie.

Volgens Simons is het een misverstand dat ervaringsleren niet georganiseerd en gefaciliteerd kan worden. Het is aan leidinggevenden, managers en HR(D)-professionals om die ervaringen te bedenken en een duwtje in de rug te geven. Hoe? Door iemand met leidinggevende ambities bijvoorbeeld te vragen een vergadering voor te zitten, of andere taken van een teamleider of manager voor langere tijd over te nemen.

Reflectie doet leren

Op die manier is er geen bewust leerperspectief, maar wel sprake van een spannende omgeving waarin iemand meer over zichzelf en de organisatie leert. Na de ervaring begint het reflecteren en concretiseren: wat ging er goed, wat kan beter?

Die opgedane inzichten kan de medewerker benutten in een volgende ervaring en zo continu bijleren. Met als resultaat dat de medewerker nieuwe vragen vanuit de markt, stakeholders en de maatschappij het hoofd biedt. 'Op die manier wordt leren de kerncompetitie van de toekomst, en bovendien de belangrijkste voorwaarde die bedrijven kunnen hebben voor succes,' zegt Simons.

De HD-professional als duizendpoot

Zorgen dat deze diepere, achterliggende gedachte over leren en ontwikkelen in de organisatie wordt geïnternaliseerd, is een van de taken van de Human Development-professional. Volgens Simons is dat een duizendpoot die niet alleen verstand heeft van het grotere plaatje (zoals de visie, missie en strategie van het bedrijf), maar ook altijd op ieder niveau van de organisatie aanwezig is.

Hoe? Als sparringpartner voor managers en de directie. En op de werkvloer als facilitator en inspirator die de nadruk durft te leggen op werkplekleren en als coach de medewerkers begeleidt en stimuleert. Met de focus en boodschap dat iedereen door te leren en ontwikkelen paraat is voor morgen, volgende week én volgend jaar.

'De HD-professional is bovendien analytisch zeer scherp en herkent problemen en knelpunten in de organisatie vaak als eerste. En hoe de organisatie daar (op basis van wetenschappelijke kennis) de juiste verander- en ontwikkeltrajecten voor moet opzetten en uitvoeren,' weet Simons.

Leren faciliteren

Dat kan alleen gebeuren in een organisatie die een dusdanige houding en werkwijze faciliteert. Het ondersteunen van zo’n modern leer- en ontwikkelproces is namelijk een multidisciplinaire en complexe aangelegenheid, met een breed en holistisch perspectief op werk en mens.

Jammer genoeg zijn er nog steeds veel organisaties waarin de opleidingsafdeling zich niet mag bemoeien met de organisatieontwikkeling, en trainers niet kunnen interfereren op de gang van zaken op de werkplek. 'Human Development-professionals weten dit als geen ander, en zien de organisatie als een geheel, in plaats van de som van de organisatieonderdelen,' aldus Simons.

Toekomst van Human Development

Volgens Simons wordt het belang van Human Development in de toekomst alleen maar groter. De nadruk zal daarin vooral liggen op werkplekleren, en de verdere integratie van en interactie tussen verschillende disciplines binnen organisaties, zoals (opleidings)psychologie en bedrijfskunde.

Bovendien vervaagt de rol van de klassieke leider, en zal gedeeld en informeel leiderschap een steeds belangrijkere rol spelen. 'Werknemers met specifieke expertise kunnen over bepaalde zaken nou eenmaal beter het voortouw nemen dan de klassieke manager.'

Verdieping voor HD-professionals

Voor iedereen die zich bezighoudt met ontwikkeling en zoekt naar wetenschappelijke verdieping, is er de master Human Development. Een unieke opleiding op het snijvlak van allerlei terreinen: van psychologie tot innovatie, en van verander- en conflictmanagement tot strategisch HRM. Kenmerkend voor de master Human Development is het brede en flexibele karakter. Deelnemers kunnen uit het modulaire systeem zelf kiezen met welke module ze starten, of alleen een deel van de opleiding volgen.

De master Human Development leidt mensen niet op voor een beroep, maar voor een manier van denken. Docenten zijn zelf actief in het veld, zowel als wetenschapper als practitioner. Daardoor weten zij goed wat er speelt. 'We kunnen daardoor altijd nieuwe modules inpassen en aanbieden op basis van nieuwe, spannende ontwikkelingen,' aldus Simons, die wetenschappelijk coördinator is van de master. 'Dat is bij een master die het belang van meeveranderen met de tijd onderstreept natuurlijk niet anders voor te stellen.'

Van wetenschap naar werkpraktijk

Ben je leidinggevende, HR-professional, organisatieadviseur, coach of docent en wil jij je verder professionaliseren op het gebied van menselijke ontwikkeling binnen organisaties? Tijdens de brede masteropleiding Human Development ga je aan de slag met vraagstukken en onderwerpen op het gebied van mens-, organisatie- en personeelswetenschappen. Door het modulaire systeem richt je zelf je leertraject in. Alle modules afgerond? Dan mag je met trots de NVAO-geaccrediteerde titel Master Human Development dragen.

BEKIJK DE MASTER