Effectief communiceren doe je zó!
- Rubriek
- Artikel
- Datum
- 2 mei 2022
- 4 minuten leestijd
Communiceren is over het algemeen best makkelijk. Toch? Je hebt ondertussen vast al geleerd dat je duidelijk moet zeggen wat je wilt, en vaak lukt het dan wel om het gesprek de gewenste kant uit te laten gaan. Maar waar je je misschien nog niet helemaal bewust van bent, is dat jouw gedrag een reactie oproept bij je gesprekspartner. Met meer inzicht in je eigen gedrag en stijl van communiceren, kun je je gedrag slim inzetten om bij een ander gewenst gedrag op te roepen. Dit is handig in werkrelaties, maar ook in je privéleven. Lotte van Sprang, trainer Persoonlijke Effectiviteit bij SUAS, legt uit hoe je dit kunt doen.
Tips om effectiever te communiceren:
Inzicht in relaties
De sleutel tot effectieve communicatie is begrijpen welke relatie jij en je gesprekspartner ten opzichte van elkaar hebben. Zo kun je namelijk ook begrijpen waarom je soms overdonderd wordt door iemands gedrag, of waarom iemand altijd op een bepaalde manier op je reageert. Als iemand je probeert te overschreeuwen, heb je bijvoorbeeld al snel de neiging om in te binden: de ander vertoont dominant gedrag dus jij schiet direct in volgend gedrag. Omgekeerd werkt dat ook, als jij je passief opstelt, schiet de ander makkelijker in autoritair en dominant gedrag. Voordat je het weet, ontstaat er een patroon.
Voorbeelden uit de praktijk
De theorie is interessant, maar hoe werkt dit dan in de praktijk? We vragen Lotte naar haar ervaringen: “In een van mijn trainingen zat eens een dame die het bijvoorbeeld heel lastig vond dat zij altijd degene was die met ideeën kwam in een bepaalde projectgroep. Voor zo’n projectgroep zijn veel ideeën nodig, maar het is vervelend als jij altijd degene bent waar alles vandaan moet komen. Anderen namen nauwelijks initiatief. Hier zou je dus kunnen zeggen dat zij altijd dominant gedrag liet zien, en de anderen volgend gedrag. Haar gedrag van bovenuit zorgde ervoor dat zij zoveel ruimte innam, dat anderen geen mogelijkheid zagen om ook te spreken, dus ze vonden haar ideeën gewoon wel goed. Wat zij alleen niet besefte, is dat dat gedrag haar heel veel energie kostte. Toen zij zich daar zelf bewust van werd, besloot ze om het in de volgende vergadering eens anders te doen en niets in te brengen. Dat kostte best veel moeite, want het betekent dat je jouw eigen gedrag aan moet passen om het gewenste gedrag van een ander uit te lokken. Ze bracht geen enkel idee in. Door die ruimte aan anderen te geven, werden die gedwongen om zelf actie te ondernemen. Dat was lastig, voor beide kanten. Pas helemaal aan het eind van de sessie kwam er eindelijk iets op tafel van de anderen. Het kostte iedereen veel energie en lichte frustratie, maar zo doorbrak zij het ontstane patroon door haar eigen gedrag te veranderen.”
Sturen van je eigen interactie
Lotte geeft verder aan dat je deze methode vooral kunt gebruiken als de interactie niet lekker loopt, je hoeft natuurlijk niets te veranderen als het wel goed gaat. Vaak denken mensen in trainingen dat er snelle trucjes zijn om anderen te veranderen, maar die bestaan natuurlijk niet. Door je eigen interactie te sturen, dus door je eigen communicatie aan te passen, beïnvloed je de reactie van de ander.
In de praktijk van Lotte komen veel voorbeelden voor. Ze vertelt erover: “Ik zie ook vaak mensen die worstelen met lastige situaties, waarin ze dan te snel in de verdediging schieten. Stel, je hebt iemand per ongeluk de verkeerde data doorgegeven, en diegene valt je daarop aan. Het is dan heel natuurlijk om in de verdediging te schieten: “ik had het te druk”, “ik had geen tijd”, “er was teveel informatie”, bedenk het maar. Om deze communicatie effectiever te maken, kun je jezelf beter naast jouw gesprekspartner opstellen met een reactie als: “ik begrijp dat dit vervelend is, ik snap dat jij hier niets mee kunt, hoe lossen we dit op?”. Zo roep je oplossend gedrag van de ander op, je vraagt als het ware om ander gedrag. Als iemand heel kwaad is, en jij reageert heel begripvol, is het moeilijk om kwaad te blijven. Maar als iemand zich blijft verdedigen, dan vergroot je het probleem door aanvallend gedrag op te blijven roepen.”
Lastige situaties makkelijker oplossen
Door meer te leren over dit principe, krijg je er meer inzicht in en leer je hoe je situaties meer kunt sturen door op een bepaalde manier te communiceren. Lotte legt uit hoe dat komt: “Je werkt zo fijner samen met anderen, omdat je ze beter begrijpt en inziet waarom ze op een bepaalde manier reageren. Zo zul je lastige situaties volgende keer makkelijker op kunnen lossen. Het vergt enige oefening, maar deze methode is een handig hulpmiddel om het gedrag van anderen te beïnvloeden en te zorgen dat je efficiënter communiceert. Je zult zien dat het je na een tijdje minder moeite kost, en dat je de stappen eigenlijk intuïtief al doorloopt”.
Los lastige situaties slimmer op en leer effectiever communiceren
Wil je meer weten over beïnvloeden en leren waarom je soms op een bepaalde manier op mensen reageert? Zoek je naar manieren om jouw communicatie effectiever te maken? Volg de training Communiceren met oog voor de relatie of een van onze andere trainingen over communicatie en beïnvloeden.
